Dyrektor Szkoły
mgr Grażyna Badura
Nauczyciel dyplomowany z wieloletnim doświadczeniem na stanowisku dyrektora w szkole specjalnej. Wykwalifikowany nauczyciel oligofrenopedagogiki.
Ukończyła:
– Studia na Uniwersytecie Śląskim, kierunek: Pedagogika Specjalna, specjalność: Resocjalizacja;
– Studia podyplomowe: Bezpieczeństwo i higiena pracy;
– Studia podyplomowe: Organizacja i zarządzanie oświatą;
– Kurs kwalifikacyjny: Oligofrenopedagogika;
– Kurs kwalifikacyjny: Pierwsza pomoc przedmedyczna;
Certyfikowany terapeuta kinezjologii edukacyjnej Brain Gym Metody dr P. Dennisona i G. Dennison.
Laureatka licznych nagród, w tym nagrody ministra, kuratora, prezydenta.
Członek zespołu powołanego przez Kuratora Oświaty, w celu dostosowania standardów jakości pracy dla potrzeb szkół specjalnych.
Inicjatorka i pomysłodawczyni corocznych rejonowych spartakiad pożarniczych, które objęte są patronatem honorowym Prezydenta Miasta Katowice, Śląskiego Kuratora Oświaty oraz Śląskiego Komendanta Wojewódzkiego PSP.
Autorka pierwszego projektu programu profilaktycznego „Szkoła przyjazna dziecku i rodzinie”, który uzyskał akceptację Urzędu Miasta Katowice i jest realizowany nieprzerwanie do dziś.
Nauczyciel i wychowawca klasy II B,
mgr Małgorzata Sobieska
Nauczyciel kontraktowy. Ukończyła licencjat z pedagogiki specjalnej – oligofrenopedagogika i terapia pedagogiczna, oraz magistra z pedagogiki społeczno-opiekuńczej na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Ukończyła również studia podyplomowe ze wspomagania rozwoju i edukacji dzieci i młodzieży ze spektrum autyzmu z elementami integracji sensorycznej. Jest asystentem osoby niepełnosprawnej. Brała udział w kursach i szkoleniach dotyczących pracy z dziećmi z niepełnosprawnością oraz autyzmu – podnoszących kwalifikacje, min. Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne, terapia ręki, bajkoterapia, EEG Biofeedback I stopnia, PECS – poziom 1.
Była wolontariuszką w Środowiskowym Domu Samopomocy dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną. Przez kilkanaście lat związana z Ruchem Światło-Życie w Krakowie.
Nauczyciel i wychowawca klasy II C, nauczyciel muzyki
mgr Elżbieta Maj
Absolwentka Kolegium Nauczycielskiego w Bytomiu na kierunku Zintegrowana Edukacja Wczesnoszkolna i Edukacja Przedszkolna. Tytuł magistra uzyskała na kierunku pedagogika wczesnoszkolna i wychowanie przedszkolne. Dyplom oligofrenopedagoga uzyskała w ramach studiów podyplomowych. Ukończyła również socjoterapię, edukację muzyczną i plastyczną, pedagogikę Marii Montessori oraz pedagogikę specjalną w zakresie edukacji i rewalidacji osób z autyzmem i zespołem Aspergera.
Nauczyciel i wychowawca klasy III B
mgr Agata Gruszka
Nauczyciel mianowany. Ukończyła pedagogikę specjalną- edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną- na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ukończyła również edukację przedszkolną i wczesnoszkolną na Wydziale Nauk Społeczno-Pedagogicznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka. Jest trenerem TUS (Treningu Umiejętności Społecznych). Na bieżąco bierze udział w kursach i warsztatach dotyczących pracy z dziećmi z niepełnosprawnością. Pierwsze doświadczenia zdobywała będąc wolontariuszką Stowarzyszenia na Rzecz Niepełnosprawnych SPES i pracując z dziećmi ze spektrum autyzmu.
Nauczyciel i wychowawca klasy IV B, terapeuta EEG biofeedback
mgr Beata Górny
Nauczyciel dyplomowany. Absolwentka pedagogiki specjalnej w obszarze resocjalizacja oraz pedagogika wczesnoszkolna ze szkolną logopedią zdobyte na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego. Ukończyła także nauczanie początkowe w Studium Nauczycielskim w Katowicach oraz studia podyplomowe w zakresie matematyki dla nauczycieli na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu Śląskiego.
Dodatkowe kwalifikacje:
– Surdopedagogika
– Terapia pedagogiczna
– Oligofrenopedagogika
Dodatkowe uprawnienia:
– Trener Szkolnego Programu Bilateralnej Integracji
– Terapeuta Bilateralnej Integracji
– Terapeuta Indywidualnej Stymulacji Słuchu Johansen IAS
– Terapeuta EEG – Biofeedback I stopień
– Terapeuta – RSA – Biofeedback
– Terapeuta Terapii ręki
– Terapeuta Metody Warnkego,
Stale podnosi swoje kwalifikacje na kursach doskonalących, m.in. „Wspomaganie rozwoju dzieci ze specyficznymi trudnościami”, „Metoda Dobrego Startu prof. M. Bogdanowicz”, „Profilaktyka dysleksji rozwojowej”, „Pedagogika zabawy”, „Techniki relaksacyjne”, „Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne”.
Stworzyła programy autorskie dla klas IV-VI specjalnych (2001) oraz dla klas I-III specjalnych (1998).
Prowadzi Gabinet Stymulacji Rozwoju.
Pomysłodawczyni i koordynatorka projektów realizowanych w NSSP Arka Noego:
Nauczyciel i wychowawca klasy IV C, logopeda, neurologopeda
mgr Wioletta Gostomczyk
Nauczyciel mianowany. Ukończyła edukację plastyczną i zintegrowaną edukację wczesnoszkolną w Kolegium Nauczycielskim w Bytomiu oraz edukację artystyczną w zakresie sztuk plastycznych na Uniwersytecie Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie. Uzyskała dyplom malarstwa pracą pt. Wyzwolenie. Ukończyła również studia z zakresu edukacji elementarnej – wychowanie przedszkolne i edukacja wczesnoszkolna w WSHE w Brzegu oraz studia podyplomowe z zakresu Logopedii w WSB w Brzegu. Kontynuuje kształcenie z zakresu pedagogiki przedszkolnej z terapią pedagogiczną oraz oligofrenopedagogikę. Brała udział w wielu kursach i szkoleniach podnoszących kwalifikacje, min.
-Metoda Dobrego Startu, poziom I i II,
– Bajkoterapia,
– Warsztaty tańca scenicznego Tam daleko w Azji,
– Tańce regionalne.
Nauczyciel i wychowawca klasy V B, nauczyciel historii
mgr Sabina Krzyżowska
Nauczyciel kontraktowy. Ukończyła studia z zakresu zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej i wychowania przedszkolnego z elementami terapii pedagogicznej oraz studia z zakresu oligofrenopedagogiki -edukacji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnością intelektualną. Ukończyła wiele szkoleń i kursów doskonalących warsztat pracy, między innymi:
Jest trenerem TUS (Treningu Umiejętności Społecznych),
Certyfikowanym terapeutą Metody Strukturalnej do nauki czytania i pisania oraz narzędzia diagnostycznego Kart Oceny Czytania i Pisania -KOCP
Od lat związana z wolontariatem w Ruchu Wiara i Światło i L’Arche.
Nauczyciel i wychowawca klasy VI D
mgr Beata Zamarlik
Nauczyciel dyplomowany edukacji wczesnoszkolnej. Absolwentka pedagogiki o specjalności edukacja wczesnoszkolna na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Ukończyła Studium Nauczycielskie w Tychach na kierunku nauczanie początkowe. Ukończyła studia podyplomowe z zakresu oligofrenopedagogiki. Ukończyła wiele szkoleń i kursów doskonalących warsztat pracy, min.:
– Logorytmika – rytm, muzyka, słowo.
– Zabawy słowami z dzieciakami – wykorzystanie ćwiczeń doskonalących percepcję słuchową, zabaw twórczych i elementów Metody Dobrego Startu w ćwiczeniach i zabawach werbalnych.
– Smyki w krainie muzyki – zabawy muzyczno –ruchowe dla najmłodszych w oparciu o metodę aktywnego słuchania muzyki Batii Strauss.
– Metody wspierające proces uczenia się
-Praca z dzieckiem z zaburzeniami psychoruchowymi.
Ukończyła również Państwową Szkołę Muzyczną I stopnia w klasie fortepianu i fletu.
W ramach wolontariatu prowadziła zajęcia w katowickim „Domu Aniołów Stróżów”.
Nauczyciel wychowania fizycznego, rehabilitant, wychowawca klasy VII AB
mgr Krzysztof Przybyłowski
Nauczyciel kontraktowy. Absolwent Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach. Obronił tytuł licencjata z zakresu wychowania fizycznego o specjalności wychowanie fizyczne i przyroda, licencjat na kierunku fizjoterapia oraz tytuł magistra wychowania fizycznego specjalność wychowanie fizyczne i opiekun osoby starszej/asystent osoby niepełnosprawnej profil praktyczny. Ukończył studia podyplomowe z zakresu oligorfenopedagogiki oraz integracji sensorycznej. Przeszedł również kurs trenerski UEFA. Odbył wiele szkoleń z zakresu zaburzeń integracji sensomotorycznej u dzieci z autyzmem i innymi zaburzeniami neurorozwojowymi.
Pracował jako fizjoterapeuta w Centrum Wspomagania Rozwoju „Niebieski Zakątek” oraz „Kraina Marzeń”, a także jako animator w sali zabaw dla dzieci Nibylandia.
Nauczyciel języka angielskiego, wychowawca w klasie VII C
mgr Aleksandra Skowrońska
Nauczyciel mianowany. Ukończyła filologię polską i klasyczną na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza, studia podyplomowe z logopedii w Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa oraz z oligofrenopedagogiki w Collegium da Vinci w Poznaniu. Pracowała z dziećmi i młodzieżą z różnymi niepełnosprawnościami. Jest autorką programu nauczania języka polskiego w klasach VI-VIII opartego na komunikacji alternatywnej dla ucznia nieposługującego się mową werbalną.
Nauczyciel j. polskiego, regionalistka, wychowawca klasy VIII AB
mgr Agnieszka Jarzyńska-Stęclik
Nauczyciel mianowany. Absolwentka filologii polskiej o specjalności nauczycielskiej na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. W ramach projektu Erasmus studiowała w Ostrawie slawistykę. Ukończyła studia podyplomowe z oligofrenopedagogiki na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie, a także podyplomowe studia z wiedzy o regionie na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Śląskiego. Od dwóch dekad związana z Zakonem Maltańskim. W ramach wolontariatu organizowała i prowadziła obozy integracyjne dla dzieci i młodzieży z niepełnosprawnościami, a także wydarzenia charytatywne. Prowadziła projekty aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Posiada uprawnienia do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy.
W 2010 roku wyróżniona przez rektora Uniwersytetu Śląskiego za działalność społeczną i dobroczynną.
Nauczyciel matematyki
mgr Grażyna Błaszkiewicz-Chmielewska
Nauczyciel dyplomowany z wieloletnim doświadczeniem pedagogicznym, pełniąca przez wiele lat funkcję dyrektora szkoły specjalnej w Katowicach.
Ukończyła:
– Studia na Uniwersytecie Śląskim, kierunek : Pedagogika specjalna, specjalność: Resocjalizacja;
– Studia podyplomowe: Edukacja matematyczna;
– Kurs kwalifikacyjny: Oligofrenopedagogika;
– Kurs kwalifikacyjny: Organizacja i zarządzanie oświatą.
Laureatka licznych nagród, w tym Ministra Edukacji Narodowej, Prezydenta miasta Katowice. Odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej. Członek zespołu powołanego przez Kuratora Oświaty w celu dostosowania standardów jakości pracy do potrzeb szkół specjalnych. Inicjator i organizator Międzynarodowego Konkursu Kulinarnego oraz konkursu Wiedzy o ruchu drogowym o zasięgu wojewódzkim dla uczniów Szkół specjalnych. Prowadzi również zajęcia na studiach podyplomowych z zakresu metodyki nauczania dzieci niepełnosprawnych intelektualnie na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu Śląskiego.
Nauczyciel języka angielskiego
mgr Marta Kudełko
Nauczyciel dyplomowany. Ukończyła Filologię Polską o specjalności nauczyciel na Uniwersytecie Śląskim oraz studia licencjackie w Instytucie Języka Angielskiego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach o specjalności nauczycielskiej, a także Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w Tychach o specjalności język angielski.
Posiada kwalifikacje z zakresu oligofrenopedagogiki zdobyte w Ośrodku Szkolenia Metis w Katowicach. Pracuje jako nauczyciel języka angielskiego w Zespole Szkół Specjalnych nr 4 w Rudzie Śląskiej.
Pracowała także jako nauczyciel języka angielskiego, polskiego i zajęć artystycznych na zajęciach indywidualnych w Gimnazjum nr 14 w Rudzie Śląskiej, oraz jako nauczyciel języka angielskiego w Gimnazjum nr 8 w Rudzie Ślaskiej, a także jako lektor języka angielskiego w Osiedlowy Domu Kultury „Pulsar” w Rudzie Śląskiej.
Nauczyciel informatyki i techniki
mgr Magdalena Jesipowicz
Nauczyciel dyplomowany. Ukończyła studia licencjackie z zakresu oligofrenopedagogiki na Akademii Pedagogicznej w Krakowie, studia magisterskie z zakresu edukacji wczesnoszkolnej z informatyką na Uniwersytecie Śląskim oraz studia podyplomowe z zakresu: pedagogiki leczniczej, socjoterapii i resocjalizacji oraz informatyki. Od kilkunastu lat pracuje z dziećmi i młodzieżą niepełnosprawną jako nauczyciel wspierający. Bierze udział w licznych szkoleniach i kursach doskonaląc swój warsztat pracy.
Nauczyciel geografii i fizyki
mgr Justyna Drozd
Jest nauczycielem dyplomowanym posiadającym wieloletnie doświadczenie zawodowe.
Od wielu lat pracuje z dziećmi z różnymi niepełnosprawnościami w wieku przedszkolnym oraz szkolnym.
Jest absolwentką Uniwersytetu Śląskiego w zakresie pedagogiki wczesnoszkolnej. Ukończyła studia podyplomowe w zakresie nauczania geografii oraz studia podyplomowe Wspieranie rozwoju i edukacja osób ze spektrum autyzmu.
Dodatkowe kwalifikacje zdobyła kończąc kursy kwalifikacyjne z zakresu oligofrenopedagogiki oraz wychowania do życia w rodzinie.
Uczestniczyła w wielu warsztatach pedagogicznych, szkoleniach i kursach doskonalących wzbogacając swój warsztat pracy, są to m.in.:
-Podstawowe zagadnienia terapii i edukacji dzieci z autyzmem-szkolenie SYNAPSIS
-Zastosowanie testów PEP-R w diagnozie i terapii osób z autyzmem i innymi zaburzeniami rozwoju- szkolenie EgoSelect-Akademia Terapeuty
-Terapia ręki i zaburzeń motoryki małej I i II stopnia- ProCentrum
-Trener grafomotoryki- ProCentrum
Nauczyciel chemii
mgr Beata Michalska
Nauczyciel dyplomowany z wieloletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnościami, jako nauczyciel chemii, matematyki, wychowawca w klasach integracyjnych oraz
nauczyciel wspomagający.
Ukończyła studia magisterskie na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, na wydziale Matematyczno –
Fizyczno – Chemicznym na kierunku chemia. Na tym samym wydziale zrealizowała studia podyplomowe
z zakresu matematyki oraz kurs kwalifikacyjny z oligofrenopedagogiki w Regionalnym Ośrodku
Doskonalenia Nauczycieli „WOM’’ w Katowicach. Brała udział w licznych kursach i szkoleniach, stale
doskonaląc swój warsztat pracy. Jej uczniowie osiągnęli wiele sukcesów stając się laureatami i finalistami wojewódzkich konkursów przedmiotowych.
Nauczyciel biologii
mgr Edyta Grabizna-Kusz
Nauczyciel plastyki
mgr Katarzyna Ręka
Nauczyciel dyplomowany z wieloletnim doświadczeniem w pracy z dziećmi niepełnosprawnymi w szkole specjalnej. Ukończyła studia na Uniwersytecie Śląskim, na wydziale Pedagogiki i Psychologii na kierunku pedagogika wychowawczo – opiekuńcza, studia podyplomowe z zakresu oligofrenopedagogiki w WSP w Krakowie oraz sztuki – plastyki w Instytucie Doskonalenia Nauczycieli, a także kurs kwalifikacyjny z zakresu wychowanie do życia w rodzinie.
Brała udział w licznych warsztatach i szkoleniach związanych z pracą z dziećmi niepełnosprawnymi oraz rozwijaniem metod i form pracy z zakresu edukacji plastycznej. Prowadziła warsztaty graficzne w Muzeum Historii Katowic, z którym od wielu lat ściśle współpracuje. Bierze aktywny udział w działaniach związanych z edukacją regionalną, opracowała autorski program edukacji regionalnej dla II i III etapu edukacyjnego wraz z Kartami Pracy (2001 r.).
Jest laureatką nagród Prezydenta Miasta Katowice, w tym w dziedzinie kultury (2011 r, 2016 r.).
Od 2018 roku z jej inicjatywy w Muzeum Historii Katowic odbywają się wernisaże prac uczniów Niepublicznej Specjalnej Szkoły Podstawowej Arka Noego w Katowicach.
Nauczyciel edukacji dla bezpieczeństwa i wiedzy o społeczeństwie
mgr Agnieszka Brzozowska
Nauczyciel katechezy
siostra Kinga – mgr Katarzyna Heldt
Formację zakonną odbywała u Sióstr Franciszkanek od Pokuty i Miłości Chrześcijańskiej w Orliku.
Absolwentka Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie ukończyła pedagogikę specjalną – oligofrenopedagogikę. Studiowała także w Prymasowskim Instytucie Życia Wewnętrznego przy Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego na wydziale teologicznym. Ukończyła studia podyplomowe w zakresie teologii ogólnej z przygotowaniem katechetycznym, oraz wiele szkoleń i kursów podnoszących kwalifikacje pedagogiczne.
Pracowała jako nauczyciel katechezy w przedszkolach i szkołach w kraju. Ma również za sobą doświadczenie misyjne na Białorusi gdzie także uczyła religii. Ważnym doświadczeniem zawodowy była praca kierownika zespołu opiekunów w Domu Pomocy Społecznej w Czarnem, gdzie została trzykrotnie nagrodzona Nagrodą dyrektora Domu Pomocy Społecznej za osiągnięcia dydaktyczne w roku: 1999, 2001, 2004. W 2006 roku otrzymała Nagrodę dyrektora Zespołu Szkół nr 4 w Warszawie.
Fizjoterapeuta
mgr Anna Roman
Absolwentka Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach – magister fizjoterapii.
Ukończyła studia podyplomowe na kierunku integracja sensoryczna, przygotowanie pedagogiczne, a także wiele kursów zawodowych z zakresu fizjoterapii, kinesiotapingu, krioterapii, kurs masażu klasycznego z elementami rehabilitacji ruchowej, kurs doskonalący metodę ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne, kurs terapii behawioralnej dzieci i młodzieży z autyzmem. Rozpoczęła kurs zawodowy w Szkole Ustawień Systemowych.
Odbyła wolontariat na obozie rehabilitacyjnym dla dzieci z autyzmem.
Pracowała między innymi w Samodzielnym Ośrodku Rehabilitacyjno-Oświatowym Centrum Rozwoju Dziecka w Katowicach.
Logopeda, neurologopeda
mgr Agnieszka Ślefarska
Nauczyciel mianowany. Ukończyła pedagogikę specjalną z kształceniem informatycznym o specjalności surdopedagogika w Kolegium Nauczycielskim w Gliwicach. Jest absolwentką Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie – kierunek pedagogika wczesnoszkolna. Ukończyła także podyplomowe studia logopedyczne na Uniwersytecie Opolskim oraz kurs kwalifikacyjny z zakresu oligofrenopedagogiki.
Uczestniczyła w wielu kursach doskonalących i warsztatach, m.in.:
Muzykoterapeuta
mgr Karolina Jaraczewska
Muzyk instrumentalista, Muzykoterapeutka. Ukończyła Zespół Szkół Muzycznych I i II stopnia w Rudzie Śląskiej w klasie skrzypiec oraz studia magisterskie na kierunku: edukacja artystyczna w zakresie sztuki muzycznej, specjalność: muzykoterapia. Prowadzi zajęcia umuzykalniające, jest również animatorem zabaw.
Ukończyła wiele kursów i szkoleń, między innymi:
– „Zabawy paluszkowe i nie tylko”
– „Metodyka dla początkującego nauczyciela”
– „Zabawy wyciszające na każdą porę roku”
– Kompleksowy kurs animatora zabaw dziecięcych.
Psycholog szkolny
mgr Oliwia Pielka-Pypno
Wychowawca świetlicy
mgr Barbara Fuchs
Nauczyciel dyplomowany. Ukończyła Akademię Wychowania Fizycznego w Katowicach na kierunku wychowanie fizyczne specjalność trenerska, a także kurs kwalifikacyjny z zakresu oligofrenopedagogiki. Posiada duże doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnościami. Pełni funkcję wychowawcy na obozach integracyjnych. Od wielu lat w ramach wolontariatu zaangażowana w działalność Fundacji dr Clown o. w Katowicach.
Wychowawca świetlicy, nauczyciel wychowania fizycznego
mgr Mikołaj Kucharczyk
Absolwent Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Ukończył studia na kierunku pedagogika resocjalizacyjna z profilaktyką społeczną oraz studia podyplomowe z edukacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych intelektualnie na Akademii Ignatianum w Krakowie. Posiada dyplom ukończenia studiów podyplomowych z zakresu zarządzania i umiejętności menadżerskich na Uniwersytecie Śląskim. Posiada wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą, również z dziećmi niepełnosprawnymi, które nabył pracując w Domu Dziecka „Tęcza” w Katowicach. Jako kierownik wycieczek i szkolnych imprez krajoznawczo- turystycznych organizował wycieczki i wyjazdy wakacyjne dla dzieci i młodzieży oraz zajęcia i zawody sportowe integrujące wychowanków z różnymi trudnościami i niepełnosprawnościami. Kilkukrotnie nagradzany przez Prezydenta miasta Katowice za szczególny wkład w pracę opiekuńczo-wychowawczą.
Nauczyciel biologii
mgr inż. Urszula Loska-Małek (nieobecna w roku szkolnym 2023/2024)
Nauczyciel dyplomowany z dużym doświadczeniem w pracy z dziećmi i młodzieżą. Jest magistrem inżynierem ogrodnictwa. Ukończyła studia podyplomowe z zakresu biologii, oligofrenopedagogiki oraz kursy kwalifikacyjne z surdopedagogiki i wychowania do życia w rodzinie. Pasjonują ją książki psychologiczne, podróżnicze i biograficzne.
